Κυριακή 20 Φεβρουαρίου 2011

εἰς

ἐς, πρόθ. μετὰ αἰτ. μόνο. Πρωταρχικὴ σημασία: κίνηση πρὸς κάποιο μέρος, μέσα εἴς τι.

Ι. ἐπὶ τόπου, αὐτὴ εἶναι ἡ συνηθέστερη χρήση΄ πρὸς δήλωση προσώπου, μετὰ ρημάτων ποὺ δηλώνουν κίνηση ἤ ἐκπαίδευση΄ ὡς μετὰ ρημ. δράσεως΄ εἰς ὦπα ἰδέσθαι=τὸ νὰ βλέπεις κατὰ πρόσωπον | 2. μετὰ ρημάτων ποὺ δηλώνουν στάση σὲ κάποιον τόπο ἡ εἰς κεῖται βραχυλογικῶς, ἐξυπακουομένης προηγηθείσης κινήσεως΄ ἐς μέγαρον κατέθηκε=τὸ ἔφερε εἰς τὸ μέγαρο καὶ τὸ κατέθεσε ἐκεῖ’ πάρειμι εἰς τόπον=καταφεύγω σὲ κάποιον τόπο καὶ μένω ἐκεῖ | 3. μετὰ γεν. κεῖται ἐλλειπτικῶς΄ εἰς Ἀΐδαο (ἐνν. δόμον)=εἰς τὰ διαμερίσματα τοῦ Ἄδη’ εἰς Ἀθηναίης (ἐνν. ἱερόν)=εἰς τὸν ναὸ τῆς Ἀθηνᾶς.

ΙΙ. ἐπὶ χρόνου | 1. μέχρι, ἕως΄ ἐς ἠῶ, ἐς ἠέλιον καταδύντα=μέχρι τὸ πρωί, μέχρι τὴ δύση τοῦ ἡλίου | β. είς ὅτε=μέχρι τοῦ χρόνου ὅτε΄ ἐς ὅ=μέχρις ὅτου΄ ἐς ἐμέ=μέχρι τῆς ἐποχῆς μου’ εἰς πότε=μέχρι πότε | 2. πρὸς καθορισμὸ χρονικῆς περιόδου΄ εἰς ἐνιαυτόν=ἐπὶ ἕνα ἕτος, γιὰ ἕνα ἕτος΄ ἐς θέρος=κατὰ τὸ θέρος΄ εἰς ἀεί=πάντοτε΄ εἰς ἡμᾶς=μέχρι τὴν ἐποχή μας, μέχρι τῶν ἡμέρῶν μας΄ εἰς τρίτην ἡμέραν=κατὰ τὴν τρίτη ἡμέρα, ἤ ἐντὸς τριῶν ἡμερῶν.

ΙΙΙ. ἐπὶ σκοποῦ ἤ προθέσεως, λέγω εἰς ἀγαθόν=μιλῶ γιὰ τὸ καλό, μὲ ἀγαθὴ πρόθεση΄ ἐς πόλεμον θωρήξομαι=θὰ ἐξοπλιστῶ γιὰ πόλεμο.

IV. μετ’ ἀριθμητικῶν, ἐς μίαν (ἐνν. βουλήν) βουλεύω=ἀποφασίζω μὲ τὸν ἴδιο τρόπο ἤ ὁμοφώνως΄ εἰς ἕν ἔρχομαι=συναντιέμαι, συμφωνῶ΄ εἰς μυρίους=μέχρι τοῦ ἀριθμοῦ τῶν δέκα χιλιάδων, δέκα χιλιάδες΄ εἰς δύο=εἰς βάθος δύο ἀντρῶν (ἐπὶ στρατιωτικῆς παρατάξεως).

V. πρὸς δήλωση ἀναφορᾶς ἤ σχέσεως, ἐς ὅ=ἐν σχέσει πρὸς τὸ ὁποῖον΄ εἰς τί=ὡς πρός τι;, γιατί;΄ συχνὰ συναποτελεῖ περίφραση ἀντὶ ἐπιρ.: ἐς τάχος ἀντὶ ταχέως΄ εἰς κοινόν=κοινῶς΄ ἐς τὸ πᾶν=πάντως.

Δεν υπάρχουν σχόλια: